آلودگی هوا مرگ‌های منتسب به سکته‌های قلبی، مغزی، سرطان‌های ریه و همچنین مرگ‌های ناشی از بیماری مزمن انسداد ریوی را تشدید می‌کند، چنان‌که بر اساس آمار سازمان جهانی بهداشت، عامل ۷ درصد مرگ‌های ناشی از سرطان ریه، ۳۴ درصد، مرگ‌های ناشی از بیماری‌های ایسکیمیک قلب، ۲۰ درصد،  و ۱۹ درصد مرگ‌های ناشی از سکته‌های مغزی و همچنین بیماری‌های انسداد ریوی آلودگی هواست و سالانه در دنیا ۷میلیون مرگ زودرس ناشی از آلودگی هوا گزارش می‌شود.
بر اساس داده‌های وزارت بهداشت در سال ۱۴۰۰ به‌طور میانگین ۱۲.۶درصد مرگ‌ومیرهای کشور در این سال به دلیل ذرات معلق ناشی از آلودگی هوا بوده که هزینه سالانه۸.۲ میلیارد دلاری را به کشور تحمیل کرده است، ضمن آنکه زیان‌های اقتصادی ناشی از تعطیلی کارخانه‌ها، اختلال در پروازها، تعطیلی مراکز آموزشی و تعطیلی شهرها را نیز باید به این موضوع افزوده است. در هفته گذشته نیز هوای تهران به‌شدت آلوده بود و دولت تصمیم گرفت بسیاری از ادارات و مشاغل را چند روزی تعطیل کند.  
بر اساس اطلاعات شرکت سوئیسی آی. کیو. ایر(IQAir) در مدت مذکور تهران با شاخص ۲۰۷، صدر جدول آلودگی هوا در دنیا را  از آن خودکرد و علیرضا رئیسی؛ معاون بهداشت وزارت بهداشت، اعلام کرد، سالانه ۷ هزار تهرانی براثر آلودگی هوا جان خود را از دست می‌دهند.  
به گفته رئیسی یکی از محورهای مؤثر در آلودگی هوا، کیفیت سوخت است؛ روزانه از ۱۱۲ میلیون لیتر سوختی که توزیع می‌شود، تنها ۴۴ میلیون لیتر سوخت یورو ۴ است و خودرو عامل دیگر آلودگی هوا است؛ زیرا  حدود ۱۳ تا ۱۴ میلیون خودرو در کشور وجود دارد و از این تعداد، ۲.۵ میلیون خودرو، فرسوده‌اند و میزان تولید آلایندگی بیشتری تولید می‌کنند. همچنین در بحث خرید خودرو باوجود خودروسازان داخلی هم پول و هم سلامتی خود از دست می‌دهیم.
اگر چه با ورود سامانه بارشی چند روز اخیر به کشور تا حدودی از میزان آلودگی تهران و برخی از کلانشهرها کاسته شد، اما آلودگی هوا مشکلی است که همچنان ادامه دارد و باید تمهیداتی برای پیشگیری از آن اندیشیده شود.  
تجمع آلاینده‌ها در فصول سرد
یک کارشناس محیط‌زیست در خصوص آلودگی هوا در تهران و دیگر کلانشهرها به «قدس» گفت: هرساله معضل آلودگی هوا در تهران و کلانشهرهای کشور از اواسط آبان تا پایان بهمن تشدید می‌شود و یکی از مهم‌ترین دلایل آن در این فصل، وجود منابع آلاینده خودروها، منابع متحرک و منابع ثابت است. بر اساس پژوهش‌ها سهم منابع متحرک در آلودگی هوا حدود ۶۰ درصد و سهم منابع ثابت نیز بیش از ۴۰ درصد برآورد می‌شود. ضمن آنکه در فصل‌های سرد سال با تجمع آلاینده‌ها مواجه می‌شویم و البته وارونگی هوا نیز بر آن افزوده می‌شود و این پدیده، افزایش غلظت آلاینده‌ها و به خطر افتادن سلامت مردم را رقم می‌زند.  
علی‌اکبر دماوندی افزود: اگر قانون هوای پاک به‌درستی اجرا شود نقش مؤثری در کاهش آلودگی هوا خواهد داشت، اما متأسفانه بخش عمده‌ای از این قانون تاکنون اجرانشده است؛ به همین دلیل غلظت ذرات معلق در بیشتر نقاط کشور در مقایسه با سال۱۳۹۶  نه‌تنها کاهش نیافته بلکه در برخی مناطق افزایش داشته است.
افزایش آلایندگی‌ها 
وی ادامه داد: با گسترش شهرها این آلایندگی‌ها در حال افزایش است که علاوه بر پیامدهای آن برای محیط‌های شهری و سلامت مردم، خسارت‌های اقتصادی و اجتماعی متعددی نیز به همراه دارد.
دماوندی افزود: در قانون هوای پاک به موضوع آلودگی‌های شیمیایی به‌طور مفصل تأکید شده، اما به آلودگی‌های ناشی از گردوغبار به‌صورت کلی پرداخته‌شده، این در حالی است که در دو دهه اخیر، آلودگی‌های ناشی از گردوغبار رو به افزایش بوده و اکنون به یکی از معضلات اساسی برخی از کلانشهرها تبدیل‌شده است و بیم آن می‌رود در آینده نه‌چندان دور به دلیل پیامدهایی که این نوع آلودگی‌ها به همراه دارند - همچون مهاجرت از استان‌های در معرض این آلودگی‌ها به دیگر نقاط کشور و به دنبال آن خالی شدن برخی از مناطق مرزی - این موضوع به چالشی امنیتی در کشور تبدیل شود.
ناهماهنگی میان دستگاه‌های مجری
به گفته این کارشناس محیط‌ زیست ناهماهنگی میان دستگاه‌های مجری، چالش دیگری است که مانع اجرای موفق قانون هوای پاک طی هفت سال گذشته شده، به‌گونه‌ای که این ناهماهنگی به عملکرد جزیره‌ای دستگاه‌ها دامن زده است. به‌عنوان نمونه در این قانون آمده واحدهای صنعتی موظف‌اند ۱۰ درصد فضایی را که در اختیاردارند به نهالکاری اختصاص دهند، درحالی‌که نهال‌کاری وظیفه سازمان منابع طبیعی است و سازمان محیط‌ زیست وظیفه مستقیمی در این حوزه ندارد. از سویی دیگر، این قانون پیش‌بینی کرده نهال‌کاری انجام شود، اما با چالش آبی که در مناطق مختلف داریم معلوم نیست آب این نهال‌ها را باید از کجا تأمین کرد.
دماوندی با اشاره به یکی دیگر از مشکلاتی که در قانون هوای پاک ‌دیده می‌شود، افزود: در متن قانون ابهاماتی در تعیین مجریان و مسئولیت آن‌ها وجود دارد.  
ضمن آنکه ایرادهای فنی و نگارشی متعددی در این متن مشاهده می‌شود، به‌عنوان نمونه دریکی از مواد قانون در مورد خودروها و موتورسیکلت‌ها به استانداردهای روز دنیا اشاره‌شده، اما مشخص نشده استانداردهای روز دنیا چیست و علاوه بر نبود شفافیت، زمان‌بندی مشخصی در این قانون وجود ندارد. همچنین اهداف کمّی نامشخص هستند و بیشتر اهداف پیش‌بینی‌شده، کیفی‌اند.
 افزون بر این، کمبود استفاده از سیاست‌های تشویقی از نقاط ضعف این قانون است که موردتوجه قرار نگرفته، درحالی‌که موارد تنبیهی تا حدودی مشخص‌شده است.
ایجاد زیرساخت‌ها
این استاد دانشگاه گفت: به نظر می‌رسد برای نهادینه کردن قانون هوای پاک لازم است ابتدا زیرساخت‌هایی ایجاد و تعیین شود تا مشخص باشد در چه بازه زمانی باید چه اقداماتی انجام و چه دستاوردهایی حاصل شود و درواقع برای برون‌رفت از این شرایط لازم است قانون‌گذار نظارت دقیق بر اجرای قانون داشته باشد تا همه ارگان‌های مسئول در این قانون به وظایف خود عمل کنند.
دماوندی ادامه داد: نکته دیگر در این خصوص به پدیده گرمایشی و تغییر اقلیم جهانی برمی‌گردد. با توجه به آنکه جغرافیای کشور ما در منطقه‌ای خشک و نیمه‌خشک واقع‌شده، پیش‌بینی می‌شود در سال‌های آینده با چالش‌های متعددی همچون آنچه بر سر دریاچه ارومیه آمده در حوزه آلودگی هوا مواجه باشیم. بنابراین باید بدانیم اجرای دقیق این قانون از هم‌اکنون می‌تواند عامل پیشگیری‌کننده از بروز بسیاری از چالش‌ها باشد.
نقش مردم 
وی با بیان اینکه قانون بد بهتر از بی‌قانونی است گفت: برای مقابله با این چالش، نقش مردم در اجرای قانون هوای پاک حائز اهمیت است. یکی از چالش‌های ما در حوزه زیست‌محیطی این است که قوانین این حوزه جدی گرفته نمی‌شوند.  اگر ۸۰ درصد همین قانون هوای پاک باوجود کاستی‌هایی که دارد اجرا شود، سال‌های آینده شرایط بهتری خواهیم داشت. با توجه به اینکه همراهی، همکاری و حتی مطالبه‌گری مردم نقش مؤثری در اجرای قوانین و برنامه‌های زیست‌محیطی دارد، اجرای این قوانین بدون همکاری مردم محقق نخواهد شد و به نظر می‌رسد شرط اصلی موفقیت این قانون درگرو آگاهی‌بخشی، توانمندسازی و ارتقای سطح فرهنگ مردم درزمینه محیط ‌زیست است که باید این مهم از طریق رسانه‌ها تحقق یابد.  
دماوندی افزود: مسئولان نیز باید در این خصوص مدیریت ریسک انجام دهند؛ مدیریت ریسک فعالیت‌هایی از جنس آگاهی‌بخشی است که باید پیش از وقوع مخاطرات باهدف افزایش دانش مردم برای پیشگیری انجام شود.  درواقع هرچه مسئولان این حوزه برای مدیریت ریسک سرمایه‌گذاری کنند، چند برابر آن از هزینه‌های تحمیلی برای مدیریت بحران کاسته خواهد شد.